Katedra Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Wrocławskiego
Instytut Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego
Muzeum Etnograficzne im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu

zapraszają na ogólnopolską konferencję naukową zatytułowaną

OBSERWATORKI Z WYOBRAŹNIĄ.
ETNOGRAFICZNE I SOCJOLOGICZNE PISARSTWO KOBIET

która odbędzie się w dniach 26-27 kwietnia 2012 roku w Muzeum Etnograficznym im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu

Historia każdej dyscypliny kształtuje się retrospektywnie, przez rekonstruowanie tradycji badawczych, nurtów, szkół, a przede wszystkim postaci, które współtworzyły określone style myślowe. Polska etnografia i socjologia, które przekształcając się na przełomie XIX i XX wieku w profesjonalne dyscypliny naukowe, angażowały zarówno badaczki – ciekawe świata kobiety, jak i badaczy – mężczyzn. Jednak oficjalną historię tych dyscyplin wypełniają sylwetki tych drugich, to ich publikacje zasilają główny nurt dyscypliny i składają się na kanon literatury etnograficznej, czy socjologicznej. Tymczasem, jak wiemy, wyobraźnia naukowa współtworzona jest także przez kobiety. Od początku uczestniczyły one w badaniach społecznych zaangażowanych politycznie i refleksji akademickiej (np. Zofia Daszyńska-Golińska, Maria Ossowska, Katarzyna Duda-Dziewierz). Odgrywały też ważną rolę w polskiej etnografii i badaniach folkloru (np. Maria Czaplicka, Regina Lilientalowa, Cezaria de Bauduoin Ehrenkreutz Jędrzejewiczowa, Maria Znamierowska-Prüfferowa, Kazimiera Zawistowicz-Adamska, Anna Kutrzeba-Pojnarowa, Alicja Iwańska i wiele innych). Nie do przecenienia jest również pisarstwo kobiet – towarzyszek życia znanych etnografów, które w pamiętnikach i dziennikach opisywały kuluary prowadzonych przez nich badań, utrwalając prywatną przestrzeń, nieoficjalne, „nienaukowe” aspekty ich zanurzenia w kulturze i w świecie.

Poza tym interesujące są także diagnozy społeczne, których autorkami były pisarki i publicystki. Jaką rzeczywistość opisywały w swych utworach? Czym charakteryzowało się ich pisarstwo? Co było widać z ich perspektywy?

W toku konferencji poświęconej obserwatorkom z wyobraźnią, chcielibyśmy wspólnie z Państwem przypomnieć i przywrócić głównym nurtom dyscyplin postaci kobiet- etnografek, socjolożek i zaangażowanych pisarek, które obserwowały świat, ludzi oraz procesy i mechanizmy społeczno-kulturowe z kobiecej perspektywy. Spotkanie im poświęcone jest także okazją do przypomnienia badań, jakie prowadziły, metod badawczych, które wykorzystywały, teorii oraz koncepcji, jakie kształtowały ich wyobraźnię naukową i pisarską, bądź stanowiły efekt ich własnych przemyśleń i badań.

Ten symboliczny gest „wietrzenia archiwum” i wydobywania z zapomnienia postaci kobiet, których życie i twórczość warte są przypomnienia oraz reinterpretacji we współczesnych kontekstach intelektualnych nie wyrasta z chęci tworzenia konkurencyjnej wizji historii dyscyplin; jest to próba uzupełnienia dziejów etnologii, socjologii i literatury o postaci, teorie i koncepcje zapomniane lub jeszcze w ogóle nierozpoznane.

Tytuł konferencji sugeruje tematykę dotyczącą głównie etnograficznego i socjologicznego pisarstwa kobiet, jednak otwarta formuła planowanego spotkania zakłada debatę w szerszym gronie, na którą zapraszamy nie tylko przedstawicielki i przedstawicieli antropologii i socjologii, ale także historii oraz literaturoznawstwa; słowem tych z Państwa, którzy zechcieliby opowiedzieć o „obserwatorkach z wyobraźnią” – kobietach, które z własnej perspektywy obserwowały ludzi, sytuacje społeczno-kulturowe, diagnozując kulturę i społeczeństwo zarówno w pisarstwie naukowym, jak i w  literaturze.

Osoby zainteresowane uczestnictwem w konferencji prosimy o przysłanie abstraktu wystąpienia (ok. 300 słów) do 5 marca 2012 na adres: konferencja.obserwatorki@gmail.com

O wynikach kwalifikacji poinformujemy do 12 marca 2012, wtedy też podamy szczegóły organizacyjne oraz poprosimy o wniesienie opłaty konferencyjnej w wysokości 170 zł.

Z pozdrowieniami

organizatorzy konferencji

Grażyna Kubica, Instytut Socjologii UJ

Katarzyna Majbroda, Katedra Etnologii i Antropologii Kulturowej UWr

Hubert Czachowski, Muzeum Etnograficzne im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej w  Toruniu