SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI
OŚRODKA DOKUMENTACJI I INFORMACJI ETNOGRAFICZNEJ
POLSKIEGO TOWARZYSTWA LUDOZNAWCZEGO
od WRZEŚNIA 2010 r. do SIERPNIA 2011 r.
Organizacja i zakres prac Ośrodka:
Ośrodek Dokumentacji i Informacji Etnograficznej PTL został powołany w 1968 roku na wniosek ówczesnego prezesa Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego prof. Kazimiery Zawistowicz-Adamskiej. Od początku istnienia ODIE PTL mieści się w Łodzi współpracując z Instytutem Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Łódzkiego. Pracami Ośrodka od 1971 roku do czerwca 2011 roku kierowała prof. Bronisława Kopczyńska-Jaworska, a obecnie funkcję tę przejęła za zgodą Zarządu Głównego PTL dr Inga Kuźma, adiunkt IEiAK UŁ.
Ośrodek w omawianym okresie sprawozdawczym prowadził prace w oparciu o dotacje na zadania celowe pozyskiwane przez Towarzystwo z Ministerstwa Nauki i Informacji – dofinansowane w latach 2004-2006 z funduszu grantu na przygotowanie bibliografii w Internecie.
Od 1999 roku do chwili obecnej, bieżąca działalność Ośrodka w dużym stopniu opiera się o pracę społeczną dotychczasowego kierownika ODIE prof. dr hab. Bronisławy Kopczyńskiej-Jaworskiej i zespołu w osobach dr Ingi Kuźmy, mgr Małgorzaty Wilbik oraz mgr Anny Deredas i Alicji Piotrowskiej. Pozyskiwane za pośrednictwem Towarzystwa fundusze wykorzystywane są na opłacenie prac bibliograficznych, tłumaczeń i obsługę informatyczną baz danych. Nadmienić należy, że pozyskiwane dotacje na zadania celowe pokrywają niespełna 50% wartości wykonywanego zadania. Tak zwane środki własne ODIE to prace wykonane przez zespół. Niektóre świadczenia rzeczowe oraz pomoc w pracach Ośrodka (dyżury w wymiarze 2 godzin tygodniowo) dzięki życzliwości kierownictwa świadczył oddelegowany pracownik łódzkiego Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej, mgr Maria Łęgocka.
Działalność informacyjna ODIE PTL w ciągu ostatnich kilku lat, w związku z dynamicznym rozwojem i rozprzestrzenianiem się Internetu oraz sytuacją kadrową Ośrodka, została wyraźnie ograniczona. W związku z tym oraz zmianą kierownictwa ODIE, 10 czerwca br. odbyło się w Łodzi zebranie ZG PTL poświęcone w całości dyskusji nad osiągnięciami i perspektywami dalszego rozwoju Ośrodka. W rezultacie dyskusji m. in. zaktualizowano obowiązujący Regulamin Prac Ośrodka, w którym zaproponowano powołanie ciała doradczo-merytorycznego dla ODIE PTL złożonego z trzech osób: delegata ZG PTL, członka Zarządu lokalnego Oddziału PTL oraz osoby wskazanej przez dyrekcję IEiAK UŁ z Rady Instytutu współpracującego z Ośrodkiem. Ponadto przedyskutowano możliwości techniczno-prawne umieszczenia strony www. i katalogu on-line „Bibliografii Etnografii Polskiej w Internecie” na stronach internetowych Towarzystwa. Ze względu na potrzebę częstszych kontaktów kierownictwa ODIE z ZG PTL postanowiono, aby kierownik Ośrodka miał prawo uczestniczyć w ZG PTL, a minimum raz w roku przed Walnym Zjazdem Delegatów brał udział w posiedzeniu Zarządu Głównego.
Plan pracy na 2012 r.:
Nawiązując do zmian nowego Regulaminu Prac Ośrodka, które wprowadzają zatwierdzenie planów pracy w ODIE PTL przez WZD PTL informujemy, iż proponowany plan pracy Ośrodka na 2012 rok przewiduje:
- prace nad bieżącą bibliografią etnografii polskiej w Internecie – kontynuacja na 2012 rok;
- selektywny wybór bibliograficzny polskich prac etnograficznych dla Internationale Bibliographie of Social Science/Anthropology (IBSS) za 2011rok.
Nadmienić należy, że działalność swoją zaprzestała redakcja Internationale Volkskundlische Bibliography (IVB) z siedzibą w Talionie, w związku z powyższym nieaktualne stało się przygotowywanie dla niej wyborów bibliograficznych polskich prac.
Prace wykonane w okresie sprawozdawczym:
W 2010 roku w ramach corocznych grantów z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w Ośrodku przygotowywano wybory dla dwóch międzynarodowych bibliografii: Internationale Volkskundlische Bibliography i International Bibliography of Social Science. Przygotowano na nośnikach komputerowych 214 not bibliograficznych etnografii polskiej za 2009 rok dla IVB oraz 310 not dla IBSS. W wyniku tych prac ukazują się noty bibliograficzne o polskich wydawnictwach w drukowanych, międzynarodowych rocznikach bibliograficznych oraz w prowadzonej przez IBSS bazie on-line dostępnej na subskrybowanej stronie internetowej. W tym miejscu pragniemy przypomnieć, że Ośrodek Dokumentacji i Informacji Etnograficznej niestety nie ma wpływu na dobór not przez Redakcje zagraniczne, jak również przestoje wydawnicze nie wynikają z naszej winy. Drugim podstawowym zadaniem wykonywanym w ODIE są prace związane z bieżącą bibliografią etnografii polskiej w internecie. Zapisano w komputerowej bazie danych i wprowadzono do katalogu on-line łącznie 1125 not bibliograficznych. W chwili obecnej bibliografia internetowa: „Bibliografia etnografii polskiej w internecie” udostępniana na stronie http://bep.uni.lodz.pl zawiera na koniec czerwca 2011 r. ogółem 27 474 noty bibliograficzne w tym: 4532 noty za lata 1926-1939, 8007 not za lata 1986-2000, 5170 not za lata 2001-2003, 8603 noty za lata 2004-2009 oraz 307 noty za rok 2010. W realizacji omawianego zadania brali udział prof. dr hab. Bronisława Kopczyńska-Jaworska, dr Inga Kuźma, mgr Małgorzata Wilbik oraz mgr Anna Deredas – doktorantka etnologii i Alicja Piotrowska – studentka V roku etnologii.
Uwagi końcowe
- W roku bieżącym Ośrodek ze względu na znaczne zmniejszenie funduszy przyznanych przez Ministerstwo zmuszony został do ograniczenia prac nad bieżącą bibliografią etnografii polskiej w internecie. Z zaplanowanych 1 500 not bibliograficznych w bieżącym roku opracowanych zostanie 700.
- W tym miejscu musimy przypomnieć, iż w obecnej sytuacji powszechnego podnoszenia się kosztów pracy, realizacja bibliografii nisko opłacanej i wymagającej dodatkowego wkładu nie opłacanej pracy napotyka na coraz
większe trudności. Z dużym wysiłkiem udaje nam się pozyskiwać osobę do prac zleconych przy bibliografii. - Jak już informowaliśmy w latach poprzednich materiały z lat 1926-1939 i 1986-2000 w dalszym ciągu wymagają uzupełnień i weryfikacji, ale pokazanie ich w Internecie pozwala na pełniejszą prezentację dotychczas niepublikowanych materiałów (zwłaszcza tych niepublikowanych z lat 1991-2000).
- Biorąc pod uwagę charakter otrzymywanych przez Towarzystwo dotacji na zadania celowe, które wyraźnie określają zakres i możliwości wykonywanych prac, Ośrodek stale szuka możliwości pozyskania dodatkowych funduszy, które pozwoliłyby na zintensyfikowanie dotychczasowych prac i uzupełnienie braków w bazie.
Kierownictwo ODIE PTL
prof. dr hab. Bronisława Kopczyńska-Jaworska, dr Inga Kuźma
Sprawozdanie przygotowała
Mgr Małgorzata Wilbik